Lezing: Rationele mensen? Theo Janssen

1,5 uur

NL, EN

Titel: Mensen zijn helemaal niet rationeel!

Herken je dit? De directie/het management bedenkt iets nieuws, iets wat het bedrijf verder gaat helpen of iets wat de concurrentie gaat verslaan of … wat dies meer zij, en wil vervolgens dat nieuwe implementeren binnen de organisatie. Waarmee bedoeld wordt: de mensen (lees: de werkvloer) moeten anders gaan werken en anders gaan denken. Dé manier om dat te doen is door ze eens goed uit te leggen waarom deze verandering noodzakelijk is en wat we dan nu anders gaan doen dan voorheen. Álle verandermanagementmethodes zien dit min of meer als de eerste stap in het veranderproces. Zo heeft Kotter het bijvoorbeeld over ‘de leidende coalitie vormen en daarna flink communiceren’. Was het maar zo eenvoudig. Als wij nu allemaal rationele silo’s zouden zijn dan zou dit inderdaad een heel goede eerste stap zijn. Gewoon goed uitleggen, checken of het is begrepen, en klaar is het verandertraject. Maar ja, er is een heel groot probleem: we denken wel dat wij mensen rationele wezens zijn maar dat zijn we helemaal niet. En dus werken dit soort veranderstrategieën niet. Weten we tenminste ook weer waar dat abominabel lage cijfer voor het rendement van verandertrajecten vandaan komt (richting 0 %) …. Nee, psychologen tonen al decennia aan dat we juist helemaal niet rationeel zijn, maar dat we van nature irrationeel zijn (Kahneman, Tversky, Thaler, Sunstein, Ariely, Cialdini). En dus werken veranderstrategieën die er van uitgaan dat we rationele wezens zijn niet. Maar wat werkt dan wél?

Kernwoorden: Nudging, Kahneman, rationeel, irrationeel, werking van hersenen

Deel deze pagina