Iedereen die wel eens een nummer heeft geschreven weet dat songwriting een oneindig groot creatief proces is van vallen en opstaan. Opschrijven, herschrijven, opnemen, luisteren, herschrijven, nieuwe ideeën, delen schrappen, nog meer nieuwe ideeën weer herschrijven, luisteren, perfectioneren. Het is een eindeloze uitdaging, elke keer opnieuw. Dit maakt het eindresultaat des te meer een praalstuk. Want je eigen nummer is als je kindje. Een kunstwerk, ontstaan vanuit niets. Je eigen creatie om trots op te zijn. Loop jij vast in het creatieve proces van songwriting? Hierbij wat tips & trics!
Omdat songwriting een creatief proces is, zijn er ontelbaar veel methodes waarop je het kan aanpakken. Ik omschrijf enkele manieren met bijbehorende tips om verder te komen als je vastloopt.
Beginnen bij de intro
Sommige mensen, beginnen simpelweg instrumentaal en bij het begin. Een introriff. Pak je instrument. Denk niet teveel na en begin met improviseren in een toonsoort die je aanspreekt. Doe dit op een dag dat je veel inspiratie en melodieën in je hoofd hebt, dan komt het er namelijk vanzelf uit als je jouw instrument oppakt. Komt het niet vanzelf? Denk dan na over een bepaalde stijl/sfeer die je wilt neerzetten. Bijvoorbeeld blues. Zoek vervolgens op in welke toonsoort jouw favoriete bluesartiest dat ene toffe nummer begint. Improviseer vanuit hier totdat je een eigen catchy riff hebt gevonden. Schrijf of neem het op zodat je het niet vergeet. Als je deze methode vaak genoeg toepast gaat het op een gegeven moment vaak vanzelf. Beginnen met een willekeurige noot kan ook een goede truc zijn om iets onverwachts te creëren. Vaak krijg je tijdens het ontdekken van je introriff alweer ideeën voor het couplet of het refrein, negeer die ideeën niet! Neem alles wat in je opkomt op, zodat de beste ideeën niet verloren gaan en je later alle losse onderdelen tot een geheel kan samenstellen.
Geen inspiratie? Zet 5 verschilende nummers tegelijk aan en probeer interessante overlappen te ontdekken. Hiermee creëer je aleatory muziek waarbij je de compositie aan het toeval overlaat. Tom Waits gebruikt deze techniek voor het schrijven van zijn nummers.
Beginnen met de tekst
Veel mensen beginnen met de tekst. Behalve wanneer je instrumentale muziek maakt is de tekst vaak de boodschap van je nummer en dus onwijs belangrijk. Het verhaal dat jij wilt vertellen is hierbij de reden om überhaupt een song te gaan schrijven, dus het verhaal zit al in je hoofd. Dit verhaal kan je dus even opschrijven, zodat je de keywords er uit kan vissen en daarmee aan de slag kan om een (melodische) tekst te maken die vervolgens rythmisch ondersteund kan worden door bijpassende instrumenten. Denk na over wat de hoofdboodschap van je verhaal is. Welke boodschap wil je met dit nummer graag overbrengen? Denk bij het schrijven van de tekst na vanuit welk perspectief je het verhaal gaat vertellen.
omen er tijdens het schrijven al melodieën in je op? Top! Ook hier geldt zing de melodieën en neem het op met je telefoon zodat je de melodieën onthoudt. Je kan natuurlijk ook na het schrijven van je draft tekst nadenken over een passende melodie die de sfeer van de tekst ondersteund. Laat je niet afschrikken als de melodie en de tekst niet matchen. Er is nog van alles mogelijk als de tekst rhytmisch gezien niet helemaal op de melodie past, want zowel de tekst als de melodie kan je met kleine aanpassingen veranderen. Maak hierbij de afweging welk element van jouw muziek je verhaal het best overbrengt. Maak ook variaties! Kies uiteindelijk de variant die het dichts bij jezelf staat.
Beginnen met het refrein
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je midden in de nacht wakker wordt met een refrein in je hoofd. Gris zo snel mogelijk pen en papier, schrijf de tekst of de melodie op en neem het op met je telefoon. Als je er de volgende dag mee aan de slag gaat heb je vast weer een hele hoop nieuwe ideeën die je kan uitwerken rondom dit refrein.
Opbouw schuiven, verschillende combinaties
Meestal krijg je tijdens het ontdekken van je riff alweer ideeën voor het couplet of het refrein. Negeer die ideeën niet! Neem alles wat in je opkomt op, zodat je later alle losse onderdelen tot een geheel kan samenstellen. Stel jezelf kritische vragen nadat je alle losse onderdelen van je song heb terug geluisterd. Hoe lopen de losse onderdelen in elkaar over? Hoe kan je ze nog beter in elkaar over laten lopen? Wil je een brug? Nieuwe ideeën tijdens het terug luisteren? Schrijf het op! Wie weet komt het nog ergens in het nummer van pas. Maak verschillende combinaties in opbouw door het nummer te beginnen met de introriff en bijvoorbeeld het couplet en het refrein eens proberen te switchen waardoor je een andere zangmelodie over het nummer heen kan leggen. Handig om de titels van je opnames in de verschillende volgordes te noteren, zodat je onthoud welke volgorde (vandaag) je voorkeur heeft. Kortom gebruik je creativiteit en neem de tijd om je nummer te ‘perfectioneren’ totdat je echt tevreden bent.
Help geen inspiratie!
Songwriting kan je nou eenmaal niet inplannen, je kan jezelf niet dwingen om een nummer te schrijven op een dag dat je inspiratie en creativiteit je in de steek heeft gelaten. En geloof mij, hier heeft iedere muzikant wel eens last van. Ik zou op dit soort dagen adviseren om je focus op wat anders dan muziek te leggen. Een dag geen muziek is een dag niet geleefd, dus de volgende dag zit je hoogstwaarschijnlijk bordevol inspiratie. Afijn, als je op dit soort dagen toch besluit om hoe dan ook iets op papier te krijgen ga dan eens samen zitten met andere muzikanten. Het kan in dat geval helpen om ideeën uit te wisselen! Laat horen wat je tot zover hebt en vraag om feedback of variaties, zo komen er vanzelf weer nieuwe ideeën om de hoek kijken.
Keuze instrumenten & effecten
Is de basis opbouw af? Dan kan je nadenken over welke instrumenten en vocals je inzet en welke effecten je gebruikt voor je instrumenten. Ook hier geldt weer, het maken van verschillende varianten zorgt ervoor dat je kan vergelijken en een keuze kan maken. Kies voor de variatie die het best een geheel vormt of het best je verhaal en gevoel overbrengt.
Slaap er een nachtje over & finetunen maar!
Omdat je niet je hele leven aan slechts één nummer kan blijven werken kan het helpen om even alles aan de kant te leggen en er een nachtje over te slapen. Een nieuwe dag brengt nieuwe ideeën. De volgende dag kan je je eigen werk met een frisse blik terug luisteren en voor de laatste keer kritisch aanscherpen tot de final versie. Tevreden? Laat het nummer zoals het is en maak er een opname van zodat het voor altijd is vastgelegd.
